بررسی روشهای ارزیابی و ارزشیابی آزمونهای روانشناسی صنعتی ـ سازمانی
۱. مقدمه
آزمونهای روانشناختی صنعتی ـ سازمانی ابزار اصلی تصمیمگیری استخدام و ارتقا هستند. عدم ارزشیابی صحیح آنها منجر به انتخاب نادرست و هزینههای سنگین میشود.
۲. معیارهای روانسنجی کلیدی
| معیار | روش ارزیابی | نرمافزار |
|---|
| روایی محتوایی | CVR و CVI | Excel/SPSS |
| روایی ملاکی | همزمان/پیشبینی | SPSS/R |
| روایی سازه | تحلیل عاملی | AMOS/JAMOVI |
| پایایی | آلفای کرونباخ | SPSS |
| IRT | مدلهای Rasch, 2PL | R (mirt) |
| سوگیری | DIF | R (difR) |
۳. روایی و پایایی
حداقل آلفای کرونباخ ۰.۷۰، روایی محتوایی CVI ≥ ۰.۷۹ و روایی ملاکی r ≥ ۰.۳۰ مورد انتظار است.
۴. نظریه پاسخ به آیتم (IRT)
جایگزین برتر نظریه کلاسیک، امکان آزمون تطبیقی و تحلیل دقیقتر آیتمها را فراهم میکند.
۵. چالشهای ایران
- هنجارهای قدیمی (بیش از ۹۰٪ قبل از ۱۳۹۵)
- ترجمه بدون تحلیل روانسنجی
- عدم استفاده از IRT
۶. پیشنهادها
- ایجاد بانک هنجار بومی
- آموزش IRT و نرمافزارهای آزاد
- الزام گزارش روانسنجی سالانه
۷. نتیجهگیری
ارزشیابی علمی آزمونها دقت پیشبینی موفقیت شغلی را تا ۶۰٪ افزایش میدهد.
آزمونهای شما چقدر معتبر هستند؟
هنجار قدیمی
روایی و پایایی نامشخص
نیاز به استانداردسازی
گزارش رایگان از واتساپ